زیارت دوره مجالی برای تقریب هر چه بیشتر زائرین با حوادث تاریخی صدر اسلام و آشنایی با مکان های مقدس مکه ومدینه است. زائر از رهگذر این سفر توشه ای به اندازه تاریخ اجمالی اسلام می اندوزد. لذا از آنجایی که زیارت دوره در نقش بندی و الگوپذیری وقایع و خاطرات سفر به سرزمین وحی برای زائرین بسیار موثر است به اجمال فعالیت ها و هماهنگی های مربوطه در این زمینه را بیان میکنیم.
زیارت دوره مشتمل بر سه قسم است. زیارت دوره عادی، زیارت دوره خاص و زیارت دوره مخصوص کاروانهای دانشجویی. زیارت دوره مربوط به مکان های ذیل است:
- قبرستان ابوطالب.(محل دفن حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه و سایر شهدای صدر اسلام)
- غار ثور.(جبل الثور)
- سرزمین عرفات، مشعر و منی.(جبل الرحمه)
- مسجد خیف.(مزدلفه)
- غار حرا.(جبل النور)
از آنجا که روزانه بیش از 100 کاروان برای انجام زیارت دوره عازم می شوند، ترافیک شدیدی در برخی از مناطق شکل می گیرد و برای رفع این مشکل برنامه زیارت دوره را در دو نوبت صبح و عصر انجام می دهند .
یکی از نقاط ضعفی که در برنامه زیارت دوره عادی وجود دارد این است که زمان حضور زایر در مکه 5 روز است که از این پنج روزو یک روز مخصوص اعمال است و یک روز مخصوص زیارت دوره و قدری هم زایرین به خرید می پردازند و برخی از زایرین به صورت خود جوش به غار حرا می روند و یا برای اعمال مجدد محرم می شوند.
مجری زیارت دوره نوع دوم ،بعثه مقام معظم رهبری است. در این نوع زیارت دوره روزانه یک یا دو اتوبوس و غالبا برای افرادی برگزار می شود که در ختم قرآن شرکت نموده یا افرادی که در مسابقات بعثه شرکت نموده و حایز مقام های برتر شده اند و یا کاروانهای دانش آموزی نیز ممکن است از مزایای این نوع زیارات دوره استفاده نمایند. البته لازم به توضیح است که دفتر بعثه برای نخبگان هر کاروان برنامه ای ویژه دارد. این زیارت دوره توسط کاروان اجرا نمی شود بلکه توسط بعثه اجرا می گردد و روحانی آن را نیز همان دفتر بعثه مقام معظم رهبری تعیین می نماید.این زیارت دوره شامل اماکن خاص درون مکه مانند: کارگاه پرده بافی خانه خدا، موزه مکه، جعرانه (حدیبیه) و... می گردد.
اما زیارت دوره مخصوص کاروانهای دانشجویی و اساتید توسط ستاد عمره دانشجویی برگزار می گردد و گروه های دانشجویی را به مکان هایی نظیر شهدای فخ و ... جهت بازدید اعزام می نمایند.
ضیائیان مسئول نقل مکه مکرمه در خصوص نحوه مدیریت این سفرها در گفتگو با خبرنگار حج نیوز در مکه مکرمه گفت: با توجه به بررسی های صورت گرفته بیش از 95 درصد از اعضای کاروان در این زیارات دوره شرکت می کنند. لذا مبنای اختصاص تعداد اتوبوس جهت زیارت دوره همان تعداد کل اعضای کاروان است و هر کدام از کاروانها به ازای تعداد زایر سه یا چهار اتوبوس دریافت می کنند.
ضیائیان اضافه نمود : در مکه مکرمه تقریبا بیش از 35 دستگاه اتوبوس از شرکت نقل الجماعی تهیه شده است که تمامی آنها صفر کیلومتر بوده و و تمامی امکانات رفاهی را دارا می باشند. اما تقریبا بیش از 10 دستگاه اتوبوس نیز از شرکت ام القری در مکه فعال هستند که سن آنها در بیشترین حالت به 4 سال می رسد و تمامی آنها به لحاظ سیستم های برودتی بررسی می شود. و سایر اتوبوس ها به صورت روزمره از شرکت های آزاد تهیه می شود.
وی در خصوص نحوه نظارت و ارزیابی از زیارت های دوره اظهار داشت: در زمینه ارزیابی حمل و نقل فرم هایی به مدیران کاروان ها داده شده است که بر اساس آن عملکرد راننده ها و کیفیت اتوبوس ها و مواردی ازجمله نظافت اتوبوس ، هشیاری و نحوه همکاری و رفتار راننده ،مشخصات و سرعت اتوبوس ارزیابی می شود.
مسئول نقل مکه مکرمه در خصوص برنامه ویژه برای جانبازان و افرادی که دارای ناتوانی حرکتی هستند گفت : جانبازان سرافراز و افرادی که دارای ناتوانی حرکتی هستند می بایست در قالب یک کاروان مشرف شده تا ازاتوبوس های ویژه جانبازان استفاده نمایند.